روز مادر را به روز دفاع از حقوق مادر، حقوق زن، تبدیل کنیم!
این روزها صحبت از روز مادر است. بورژوازی با زوزههای ریاکارانهی پرسوز و گداز، از مادر، تصویر زن “خوب فرمانبر پارسا” میدهد و همچون زن-ستیزان حاکم بر ایران، مدام مشغول بزک کردن تصویری “از خود گذشته”، “فداکار برای شوهر و برای بچه” (حتی بچههای 40 و 50 سال به بالا!!) است که به عنوان مادر، به خورد جامعه بدهد.
مادر از نظر ما یک انسان، یک زن دارای حقوق کامل انسانی است که نباید فداکاری و از خود گذشتگی را به او تحمیل کرد. وقتی ما، در برابر مصائبی که بورژوازی تحمیل میکند، ناچار به دفاع از خود، دفاع از کودکانمان یا همقطارمان هستیم، آنوقت، مرد و زن و پیر و جوان، همه، همت میکنند و مادر، وظیفهی فوق العادهئی ندارد.
اگر سنت کپک زدهی شیخ سعدی یا جامعهی ماقبل دیناسورها، از مادر، تصویر “زن خوب فرمانبر پارسا” میدهد، بورژازی در جاهای دیگر هم تصویر منصفانهتری ندارد. یک فیلم هالیوودی هست که به این موضوع پرداخته، تصویر دهشتناکی از مادر میدهد:
ماجرای فیلم، یک قتل است که دریکی از شهرهای امریکا رخ داده است. جوانی به تهمت این قتل دستگیر میشود. جوان، افرو-امریکان یا به اصطلاح سیاهپوست است و در یک دادگاه تعجیلی و بنابه سنت نژادپرستانهئی که در اینگونه موارد بهسرعت عمل میکند، به مرگ محکوم میشود. مادر این جوان محکوم به تلاش و تکاپو میافتد وطی عملیات جانی دالری که چندان درخور کل ماجراهم نیست، قاتل واقعی را که جوان سیاهپوست دیگری است، پیدا میکند و به دست دژخیمان میسپارد که اورا، به جای پسرش، بکشند!
چنین تصویر کج و معوجی از عاطفه و مهرمادری، تنها در سیستمی میگنجد که انسانیت را نمیبیند و افرادش فقط به فکر خود و نزدیکان خود است و بس! چنین تصویری را من، نمیخواهم برای مادران معمولی بپذیرم؛ در واقع هم برای اکثریت عظیم مردمی که درد و شادیشان، عملا، مشترک است، صدق نمیکند. محدود کردن مصنوعی عاطفه مادری به فرزندان و نزدکان خود قابل قبول نیست. نه این و نه فرض گرفتن فداکاری و محرومیت برای مادران به نفع نه مادران و نه فرزندان و همسران آنان نیست!
مادر، پیش از آنکه مادر شود، زن است و انسان. به عنوان انسان باید از کرامت و حقوق انسانی برخودار شود. آن زحماتی که بخش ستمگر و عقبماندهی جامعه بردوش مادر میگذارد، باید (چنانکه در بسیاری نقاط جهان هم معمول شده) بردوش کل جامعه باشد. سپردن بچه داری به مهدکودکها و شیرخوارگاههای مجهز و مرتب؛ به مدارس مجهز به وسائل آموزشی و به مراکز مشاوره، بهداشت و درمان وغیره که مهمتر ازتجهیزات، به انسانهای کارآمدی متکی باشند که درمجموع جامعه نامیده میشوند، نه تنها وظایف مادری را بسیار سبک مینماید بلکه با کیفیت بسیار بالاتر و به طرز یکسان، خدمات و سرویس لازم را به نسل آینده میرساند. آنوقت هم، البته، به عاطفه و مهر مادری نیازمندیم؛ مهری که در بند مشکلات مادی و اقتصادی نیست؛ محکوم درآمد شوهر نیست؛ بلکه پیوند متمدنانهی انسانی است که میتواند سرچشمهی شکوفائیها باشد.
تعارف روزهای جوراجور مادر، پدر، پدر و مادر و غیره، نباید توهمی در مورد حقوق برابر و انسانی پدران و مادرانمان ایجاد کند. بورژوازی، تا وقتی که هنوز طبقهی مسلط است و امکانات اجیماعی را کنترل میکند، نباید موفق شود به جای تامین امنیت اقتصادی-اجتماعی، با این ترفندها و زوزههای ریاکارانه، از تامین امکانات اجتماعی طفره برود!
این روزهای رنگارنگ را، که سهوا یا عمدا، میخواهند در برابر روز جهانی زن قرار دهند، باید به روز دفاع از برابری زن و مرد و پافشاری بر حقوق زنان تبدیل کرد.
مصلح ریبوار
Jm.rebwar@gamil.com
www.rebwar.nu