پارچەچنان

https://youtu.be/D5Ps4g-QWGs

وەرگێرِانى ئازاد لە شیعرێکى “هاینریش هاینە”

هەر بەم ناونیشانە:

بۆرژواکان!

بۆ ئاوازى کلیساتان،

کەواى ساتان

تان و پۆ زێرِ و زیو و ئاوریشم

لەبەر ئەکەن؛

کێ ئەو کەواى چنى بۆتان؟

ئێمەى رووتى برسى بێ نان؛

ئێمەى کرێکارى کارگاى پارچە چنین،

ئێوە، ئاوا پۆشتە ئەکەین

کەچى، خۆمان رووت و برسین!

خاوەن شکۆکان! داراکان!

بۆ شکۆداربوونى لەشتان،

کەوڵى ئاوریشمینى دەڵپ لەبەر ئەکەن

کێ ئەو کەوڵەى چنى بۆتان؟

بۆ ئێوەى دەسەلاَتدارى خاوەن شکۆ؟!

ئێمە؛

کرێکارى کارگاى پارچە چنین،

ئێوە، ئاوا پۆشتە ئەکەین

کەچى خۆمان رووت و برسین!

بەڵام کاتى دەسەڵاتى ئێمەش کەهات،

کاتێک شکۆتان دوایى هات،

کاتێک دەستى دەسەڵآآت و دەستوور-داریتان

کۆتا بوو،

ئەوجار،

ئێمەى کرێکارى کارگاى پارچە

کفنەکەتان

بە گیان، بەدڵ

بۆ ئەچنین

بۆ ئێوە و

بۆ دنیاى کۆنتان!

گوێگرن لە

قرمژنى مارشى راپەرِین

ئێمەى کرێکارى پارچە

چیدى رووت و رەجاڵ نابین؛

چیدى رووت و رەجاڵ نابین!

 

هاوینى 1365

 

 

 

 

سروودی ژنانی تێکۆشەر

بە بۆنەی چەکداربوونی یەکەم دەستە-پێشمەرگەی ژن، لە کۆمەڵەدا:

بە دەنگی کۆرسی هەمان هاوڕێیانی دەستە پێشمەرگە!

شۆڕشە؛ هەستن! ڕاپەڕینە! ئەی ژنانی گشت وڵات؛

شان بەشانی پیاوان، هەستن؛ بێنە ناو ڕیزی خەبات!

شۆڕشه‌، هه‌ستن، ڕاپه‌ڕینه‌، ئه‌ی ژنانی گشت وڵات؛

شان به‌ شانی پیاوان هه‌ستن بێنه‌ ناو ڕیزی خه‌بات؛

ئێمه‌ین كه‌ نیوه‌ی كۆمه‌ڵین وێنه‌ی باڵێكی مه‌لین؛

له‌ كار و شۆڕش سڵ ناكه‌ین، ژنانی تێكۆشه‌رین؛

له‌ڕێی سامدار و پڕخه‌ته‌ر نه‌ترسین و كۆڵنه‌ده‌ر؛

له‌چی مه‌یدانا حازرین كارخانه‌ و مه‌زرا و سه‌نگه‌ر؛

شۆڕشه‌ هه‌ستن ڕاپه‌ڕینه‌ ئه‌ی ژنانی گشت وڵات؛

شان به‌ شانی پیاوان هه‌ستن بێنه‌ ناو ریزی خه‌بات؛

كۆیڵه‌تی ژن ژێرده‌سته‌یی چه‌وسانه‌وه‌ و هه‌ژاری؛

به‌ یه‌ك نیزامه‌وه‌ به‌نده‌: حوكمی سه‌رمایه‌داری؛

ئه‌و نیزامه‌ی حوكمی ڕه‌شی شه‌وی له‌شی وڵاته؛

راپه‌ڕین تێكی بشكێنین شۆڕشه‌و هه‌لی خه‌باته‌؛

شۆڕشه‌ هه‌ستن ڕاپه‌ڕینه‌ ئه‌ی ژنانی گشت وڵات؛

شان به‌ شانی پیاوان هه‌ستن بێنه‌ ناو ڕیزی خه‌بات!

ئاخێزێک تا هەستان:

بەتایبەت کە تێکەڵە لەگەل شادی ئاخێزێکی نوێی خەڵکی ئێران، دژی رژیمی سێدارە و سەرمایە! بەهیوای سەرکەوتنی ئەم ئاخێزە و ژێرکەوتنی کۆماری کۆڵەمەرگي ئیسلامي لە ئێران کە خۆی کۆسپێکی گەورە لە سەر ڕێگامان بەرەوسوسیالیزم لادەبا…

ئاخێزێک تا هەستان!

 

مصلح ڕێبوار (ساڵی ١٩٨٦)

 

 

ئاخێزێک تا هەستان!

 

کوردستان،

دەمێکه گڕکانی به کڵپەی شۆڕشی.
گەلێک جار له سووتووی خۆتەوه 
هەمدیسان ئاگرت گرتەوه.
بۆ فەوتانی ستەم
بڵێسەت سەندەوه…
کەچی هەر نامراد
تامەزرۆی ئازادی مایتەوه

 

ئەزانم که چەند جار 
به گورگان خواردی دای 
ڕێوی شوان
کوردستان!

***

کوردستان!
مەڵبەندی کۆڵنەدان!
به ستەم خوو نەگر!
ئەی دایکی چەنای چەند شۆڕشی جوانەمەرگ!
له ستەم یاخیبوو!
ئەی ئاگر!
ئەی لە پاش چەنای چەند هەڵسوکەوت
هەمدیسان تێهەڵچوو، بەتین تر!
چلۆن بوو گشت جارێک
ئاواتی ئازادیت پەرپووت بوو؟
کۆرپەکەی شۆڕشت
پیرێک بوو
پێش ئەوەی پێ بگرێ
سەری له گوێی قەبری هەرەسا ئەلەرزی؟
سەرچۆپی شایی گێڕ

زەروو بوو؟
که دەمی ناوەته خوێنی تۆ؟
دڕوو بوو؟
ڕیشەکەی تێراوی ئارەقی ڕەنجی تۆ؟
ستەم بوو
دەسکیسی دوژمنی ستەمگەر؟
بۆ ملی ئازادی 
چۆن نابێ به چەقۆ؟!

***
زەروو بوو
دڕوو بوو
دەسکیسی دوژمن بوو
دووژمن بوو
چۆن هەرەس نا‌هێنێ بە هیوات؟
به ڕزگار بوونی تۆ؟!

***

کوردستان!
مەڵبەندی کۆڵنەدان
به ستەم خوو نەگر
ئەی دیسان سەرهەڵبڕ،
به نێوچاوانتەوه
ئەمجاره، 
تیشکێکی نوێ دیاره: 
ئەو تیشکەی 
نەمامی ئاواتی ڕزگاری یەکجاری
له قووڵایی دڵی ڕەنجدەرانا خەمڵان، 
ئه و تیشکەی دەگاتە هەر زنجێک، 
هەر ماڵی ژین تاڵێک
شەوقێکی ئامانجه 
له چاوی موشتاقی پیاو و ژن، 
بزەی سەر لێوانی مناڵی ڕەش و ڕووت، 
بۆ زنجیر شریخەی پچڕانه، 
برووسکەی فەوتانه
کاتێک که دائەدا بۆ دوژمن، 
پێشمەرگەی پێشڕەوی کۆمەڵەی کوردستان!

***
کوردستان
گیرۆدەی ژێر عابای پشووبڕ
گیرۆدەی گێژاوی مەینەتی 
ڕۆژ له ڕۆژ پەرەگر!
کراسی مەینەتت دادڕه
سەری سەرفەرازیت 
یەکجاری هەڵبڕه!

***

پێشێلی چی ستەم، کوردستان!
یاخی به!
ئەمجاره، 
دوژمنی چی ستەم چی زنجیر
کارگەرت ڕابەره!
ئەمجاره گوڵ گڕێک ڕابەره
تا شنەی ئازادی خۆشتر بێ
ئەو گڕی خۆشترە!
ئەمجاره جەسوورێک ڕابەره
ئاخێزی بەره وپێش!
هێلانەی چۆلەکەی هیواکەی 
درەختی بژوێنی دواڕۆژه و 
ماڵاوای یەکجاری 
له دوێنێ و له هەرەس کردووە.
ئەمجاره 
دڵسۆزێک ڕابەره
مەچەکی چەقۆ گر
مەچەکی هەرەسی،
له پەنجەی پڕهێزا گوشیوه و 
چەقۆەکەی سەر ملی ئازادی
له دەستی دادەخا!

***

به ستەم خوو نەگر، 
کوردستان!
یاخی بەو 
ئاخێزێک تا هەستان!
کراسی چی مەینەت 
یەکجاری دادڕه
سەری سەرفەرازیت 
یەکجاری هەڵبڕه!

 

 

 

مصلح ڕێبوار (ساڵی ١٩٨٦)